منبت کاری
منبت کاری نوعی کنده کاری و حکاکی روی چوب است که به منظور زیباسازی بر روی چوب انجام می شود. برجستگی یک عنصر مهم در منبت کاری است که به خوبی قابل مشاهده است. برجستگی های اشیا در منبت کاری بر روی چوب نیز برجسته و برآمده از چوب به نظرخواهد رسید.
این هنر اصیل ایرانی از گذشته تا به امروز همواره مورد توجه بوده و در آثار حجمی و تزئینی فراوانی به کار گرفته شده است. منبت کاری هنری است مشتمل بر حکاکی و کنده کاری بر روی چوب. این هنر دستی نماد احساس، ادراک ، اندیشه و خلاقیت هنرمندان که با ذوق و سلیقه سرشار، اثر هنری را ابداع می کنند.
از آنجایی که چوب مورد استفاده باید بتواند استحکام و زیبایی خود را حفظ کند لازم است تا در انتخاب چوب سختگیرانه عمل کرد.چوب استفاده شده باید فشرده و محکم باشد استفاده از چوب های نرم با بافت نه چندان سخت جایی در منبت کاری ندارد.
در ایران منبت کاری قدمتی چند هزار ساله دارد و خاستگاه و نقطه آغازین منبت ایران شهرستان ملایر می باشد و روی دسته شمشیرها ، نیزه ها و سپرهای چوبی ارتشیان مادها و هخامنشیان توسط اهالی ملایر منبت کاری صورت می گرفته و پس از آن به درب و پنجره و مبلمان امروزی تسری یافته است. منبت گل و مرغ ملایر به عنوان یکی از کهن ترین سبکهای منبت ایران است.
در این میان یکسری از چوبها از بقیه کاربری بیشتری در ساخت اثرهای هنری منبت کاری دارند. چوب های مورد استفاده در منبت کاری شامل موارد زیر میباشد :
چوب گردو
چوب گلابی
چوب چنارف نارون
چوب راش
چوب تبریزی
چوب نراد یا سفید روسی
سبک های منبت کاری
بنا بر روش های گوناگون ساخت منبت این هنر به سه دسته تقسیم می شود:
حکاکی
برجسته نمایی
پیکر تراشی
ابزار منبت کاری
از ابزار مورد نیاز منبت کاری می توان: مغار ، گیره، میز منبت، گیره نجاری، سوهان آهنی، سوهان کاغذی و پارچه ای و آبی، لوازم تحریر، کاغذ روغنی یا پوستی یا کالک، چکش پلاستیکی یا چوبی ، تیز کن برقی ، انواع چوب ، چسب چوب ، قلم موئی ، میخکوب ، کمد وسایل ، اره ، لیسه ، دریل ، متر ، سنگ نفت، لاستیک ، زیر کاری ، نفت و ... را نام برد. در این میان مغار مهمترین وسیله در منبت کاری می باشد که ابزاری برای کندن و تراش دادن است. به طور کلی ۴ نوع مغار در منبت کاری استفاده میشود که عبارتند از : مغار تخت ، مغار نیم باز ، مغار گلویی یا گیلویی ، مغار شفره.