معرق کاری

هنر معرق کاری

معرق در معنای کلام اصولاً هر چیز رگه دار را گویند. ولی مفهوم آن در این نوع هنر در کنار هم قرار دادن تکه های رنگین چوب و مصالح دیگر از جمله عاج، صدف، فلز و... به طوری که طرح مورد نظر حاصل شود. معرق در واقع قرار گرفتن خط در کنار خط است. پیدایش تاریخی این هنر به درستی مشخص نیست ولی از تطبیق آن با هنر کاشی کاری بدون شک رابطه این دو هنر را در می یابیم وجه تشابه کاشی کاری معرق با معرق روی چوب در شیوه عمل است که در هر دو مورد نقش ها از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد.

سابقۀ هنر معرق کاری به قرن ششم هجری و دوره سلجوقی باز می گردد. این هنر در آغاز برای تزئین سطح میز، بوفه و در به کار گرفته شد. تنها نقش های اسلیمی با 5 رنگ چوب آبنوس، فوفل، گلابی، سنجد و توت مورد استفاده قرار گرفت. امروزه این هنر هنوز هم مورد توجه بسیاری از علاقه مندان است و استادکاران نیز به تولید محصولات آن اشتغال دارند.

سابقه ی معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال 1309 ه. ش برمی گردد. از سال 1360 به استناد موافقتنامه معاونت فرهنگی وقت، واحد آموزش مستقلی برای تعلیم هنرهای سنتی آغاز به کارکرد و سرانجام در سال 1362 تأسیس رسمی اداره آموزش این اداره کل، برای عموم مشتاقان به فراگیری هنرهای سنتی، سرآغاز نوینی بر تداوم این هنرها شد.

انواع زمینه در معرق کاری چیست

معرق کاری هنر چیدمان ریز در کنار یکدیگر است اما این تکه های کوچک نمی توانند به تنهایی استحکام لازم را داشته باشند بلکه می بایست بر روی سطحی قرار گیرند.

به سطحی که معرق بر روی آن انجام می شود زمینه گویند. در معرق کاری به طور معمول دو نوع زمینه مورد استفاده قرار می گیرد.

•  معرق زمینه چوب
• معرق زمینه پلی استر

معرق در هر زمینه ای که کار شود می تواند به صورت تزئینی و یا کاربردی به کار گرفته شود معرق را می توان برای نمای راه پله، درب، سطح میز، قاب پنجره، اجناس تزئینی مورد استفاده قرار داد.

تنها چیزی که می توان ارزش معرق کاری را بیشتر کند تکه های چوب به کار رفته در آن است که باید ضخامتی بین 2 تا 3 میلیمتر بوده و از چوب هایی سالم و بدون ترک خوردگی و یا پوسیدگی استفاده شود.

بدیهی است هر چه چوب خشک تر باشد بهتر است و امکان ترک خوردن در آینده وجود ندارد.

برخی از تحولات هنر معرق

نمایش بُعد از طریق فضاسازی، که تحولی در ترکیب بندی های سطح گذاشته است.

• استفاده از فلزات و سنگ
• نمایش نقش در دو سطح 
• نشان دادن عمق با استفاده از پلی استر

در پایان معرفی معرق کاری، می توان گفت که معرق هنری است که ریشه در تاریخ این مرزو بوم دارد و توانسته در معماری مدرن و طراحی داخلی نیز هماهنگ با هنر معاصر پیشرفت کند.